Hendrik Pieters Meyer
M, #7076
Biography
Hendrik Pieters Meyer has reference number 7155.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Wytske Sybes
F, #7077
Biography
Wytske Sybes has reference number 7156.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Jetske Sytzes de Boer
F, #7078, b. 2 June 1795, d. 13 August 1874
Parents
Biography
Jetske Sytzes de Boer was born on 2 June 1795 in Itens. She was born on 2 June 1795. Tjeerd Hessels Hoekstra and Jetske Sytzes de Boer were married on 28 April 1824 in Menaldum. She died on 13 August 1874 at age 79 in Sneek. Jetske Sytzes de Boer has reference number 7157. Jetske Sytzes de Boer was a Dienstmeid.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Sytze Douwes de Boer
M, #7079, b. 16 January 1755, d. 8 January 1840
Biography
Sytze Douwes de Boer was born on 16 January 1755 in Itens. He and Aaltje Hyltjes were married on 17 October 1790 in Itens. Sytze Douwes de Boer died on 8 January 1840 at age 84 in Itens. Sytze Douwes de Boer has reference number 7158.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Aaltje Hyltjes
F, #7080, b. 26 January 1766, d. 2 March 1808
Parents
Biography
Aaltje Hyltjes was born on 26 January 1766 in Tirns. Sytze Douwes de Boer and Aaltje Hyltjes were married on 17 October 1790 in Itens. She died on 2 March 1808 at age 42 in Itens. Aaltje Hyltjes has reference number 7159.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Douwe Luitjens Hiemstra
M, #7081, b. 1798, d. 15 July 1865
Parents
Biography
Douwe Luitjens Hiemstra was born in 1798 in Blessum. He was born in 1798. He and Gepke Hessels Hoekstra were married on 24 May 1826 in menaldumadeel. Douwe Luitjens Hiemstra died on 15 July 1865 at age ~67 in menaldumadeel. Douwe Luitjens Hiemstra has reference number 7160.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Klaas Hendriks Hiemstra
M, #7082, b. 1784
Parents
Biography
Klaas Hendriks Hiemstra was born in 1784 in Mairie Rinsumageest.
Klaas Hendriks Hiemstra has reference number 7161.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Hendrik Klazes Hiemstra
M, #7083, b. about 1756
Parents
Biography
Hendrik Klazes Hiemstra was born about 1756 in Birdaard, Mairie Rinsumageest.
Hendrik Klazes Hiemstra has reference number 7162.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Tjeerd Hendriks Hoekstra
M, #7084
Biography
Tjeerd Hendriks Hoekstra and Jetske Hessels were married on 12 June 1757 in Hallum. Tjeerd Hendriks Hoekstra has reference number 7163.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Jetske Hessels
F, #7085
Biography
Jetske Hessels has reference number 7164.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Jets Douwes van Harinxma van Donia
F, #7086, b. about 1360
Parents
Biography
Jets Douwes van Harinxma van Donia was born about 1360.
Jets Douwes van Harinxma van Donia has reference number 7165.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Jancke Douwes Douma
M, #7087, b. 1350, d. 1420
Parents
Biography
Jancke Douwes Douma was born in 1350. He died in 1420 at age ~70.
Jancke Douwes Douma has reference number 7166.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Idsaert Janckes van Douma
M, #7088, b. about 1388
Parents
Biography
Idsaert Janckes van Douma was born about 1388.
Idsaert Janckes van Douma has reference number 7167.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Gaets Foppes Popma
F, #7089, b. about 1390
Parents
Biography
Gaets Foppes Popma was born about 1390.
Gaets Foppes Popma has reference number 7168.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Wilsck Idsart Douma
F, #7090, b. about 1420
Parents
Biography
Wilsck Idsart Douma was born about 1420.
Wilsck Idsart Douma has reference number 7169.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Sybrant Doytthies Bonga
M, #7091, b. 1426
Biography
Sybrant Doytthies Bonga was born in 1426 in Kimswerd.
Woonde op Bonga state te Kimswerd. Sybrant Doytthies Bonga has reference number 7170.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Fokel Sybrants Bonga
F, #7092, b. about 1450, d. 1525
Parents
Biography
Fokel Sybrants Bonga was born about 1450. She died in 1525 in Bolsward.
Nr 110 (1525 februari 1)
Naam Fokel
Partner Gerlef Piers zoen (+)
Kinderen dochter: Thieth (x Anna; zoon: Pybe); zoons: Sybrin, Abba, Pier (+;
zoon: Gerlef; dochter: Wobbel)
Woonplaats Bolsward
Commentaar 1. Voor de bewering van Roarda, Ut it selde skaei as Greate Pier, 4-5
dat Fokel behoorde tot de familie Bonga is geen bewijs. Haar man Gerlef
was in 1510 al overleden (OFO II, 235). Haar zoon Pier is beter bekend
als Grote Pier (Postma, ’Testemint’).
2. Abba’s dochter Jets was erfgename van Schelta Andla Latzema (zie. Fokel Sybrants Bonga has reference number 7171.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Gerlof Piers Donia
M, #7093, b. about 1448, d. before 1510
Biography
Gerlof Piers Donia was born about 1448. He and Fokel Nn were married about 1470. Gerlof Piers Donia died before 1510. Gerlof Piers Donia has reference number 7172.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Pier Gerlofs Donia
M, #7094, b. about 1480, d. 28 October 1520
Parents
Biography
Pier Gerlofs Donia was born about 1480. He died on 28 October 1520 in Sneek.
Hij werd Grote Pier (of in het Fries Greate Pier) genoemd om zijn voorkomen.
Grote Pier heeft gewoond op Donia Saethe aan de Arumerdijk ten oosten van Kimswerd.
In 1498 hadden de in het nauw verkerende Schieringers de bemiddeling ingeroepen van de Duitse keizer Maximilaan. Deze zond hertog Albrecht van Saksen, die een voorlopig einde maakte aan de wrede burgeroorlog tussen Schieringers en Vetkopers (twee partijen die elkaar lange tijd bestreden in Friesland). De hertogen stelden een centraal gezag in, dat echter lang niet door iedereen in Friesland werd verwelkomd.
Er ontstond op breed front een door de Vetkopers geleid verzet. Georg van Saksen haalde vervolgens huursoldaten naar Friesland. Dat leger werd de Zwarte Hoop genoemd, omdat de soldaten vanwege hun slechte betaling tot plunderingen overgingen.
De Vetkopers riepen hierop Karel van Gelre te hulp. Die landde met een strijdmacht van 700 man bij Stavoren, en kreeg veel Friezen op zijn hand. Albrecht van Saksen en zijn opvolgers, die al zoveel geld in de Friese zaak hadden gestoken, trokken zich toen terug, en gaven Friesland terug aan de keizer. Die besteedde de oorlog tegen de Friezen uit aan de Hollandse graaf.
De keizer nam ook de Zwarte Hoop onder zijn hoede. Karel van Gelre stond nu tegenover de veel sterkere Bourgondisch-Habsburgse macht.
In januari 1515 plunderde een grote groep Franekers en Bourgondiërs Kimswerd. Bij die plundering gingen veel boerderijen en de kerk van het dorp in vlammen op. Grote Pier moet hierop in grote woede zijn ontstoken. Volgens sommigen zou er nog meer hebben meegespeeld. Pier zou al de nodige tegenslagen hebben beleefd, voordat zijn boerderij in januari 1515 werd platgebrand. Zo werd er ook verondersteld, dat zijn vrouw en kinderen bij deze of een eerdere plundering om het leven waren gekomen. Pier verzamelde enkele honderden door de plunderingen tot de bedelstaf gebrachte mannen uit Kimswerd en omgeving om zich heen en zij gingen, bezield van wraak onder de naam de Zwarte Hoop, de zee op.
Enkele jaren lang waren Grote Pier en zijn mannen de schrik van de Zuiderzee. Pier noemde zich 'Verwoester der Denen, wreker van Bremen, aanhouden der Hamburgers, het kruis der Hollanders.' In zijn proclamaties beschreef hij zichzelf volgens de overleveringen als 'Grote Pier, Coninc van Friesland, Hartog van Sneek, Graaf van Sloten, Vrijheer van Hindeloopen, Capiteyn-generaal van de Zuiderzee.'
In 1517 brandde hij Medemblik plat. Zijn strooptochten voerden hem tot diep in alle gewesten rondom de Zuiderzee. Waaronder de eilanden op de wadden.
Tegenstanders die de Friese leuze ‘Bûter, brea en griene tsiis’ niet foutloos konden uitspreken, werden zonder pardon over de kling gejaagd.
Pier beschouwde zich aanvankelijk als een volgeling van Karel van Gelre, maar weldra moet hij doorgekregen hebben, dat Karel alleen maar aan zijn eigen belangen dacht. Grote Pier trok zich terug en ging als burger in Sneek wonen.Hij vestigde zich aan het Grootzand om tot zijn overlijden in 1520 nog enkele jaren als rustige burger in Sneek te blijven wonen. Volgens de legende is hij begraven in de Martinikerk Zijn neef Wierd nam het commando over de vloot op zich en zette de oorlog tegen de Bourgondiërs voort. Pier is op 28 oktober 1520 in Sneek overleden.
Grutte Pier (1480? - 28 oktober 1520) is de namme wêrûnder Pier Gerlofs Donia as Fryske frijheidsstrider bekend wurden is. Om syn figuer hat safolle mytefoarming west dat it slim te sizzen is hokker ferhalen op wierheid berêste en hokker net.
Wat min-ofte-mear fêststiet is dat Pier berne waard yn de 2e helte fan de 15e ieu, yn 1480 of dêr om hinne, yn Kimswert, as de soan fan Gerlof Piers Donia en Fokel Sybrants Bongma. Hy troude mei Rintsje Syrtsema. It pear krige yn 1506 in soan, Gerlof Piers Donia. Rintsje is yn 1515 ferstoarn.
Yn 1498 kaam Fryslân ûnder it bewâld fan Albrecht fan Saksen dy om de problemen oanpakke te kinnen, hiersoldaten nei Fryslân helle. Doe't dat ek net genôch wie joech er syn rjochten op Fryslân werom oan de Dútske keizer. Dy stjoerde doe de greven fan Hollân, wat ûnder oaren resultearre yn de besetting fan Starum.
Pier Donia wie boer yn Kimswert mar syn pleats, de Osinga State, waard yn 1515 troch de Saksyske hiersoldaten platbaarnd. Der wurdt sein dat doe ek syn frou fermoarde is. Dêrtroch ûntwikkele hy him ta in fel bestrider fan Saksyske en Hollânske besetters. Under syn lieding operearre in kapersfloat ûnder de namme De Swarte Heap, fan Makkum en Warkum út op de Sudersee.
Oan Pier wurde in reuseftich stalt en boppeminsklike krêften taskreaun. Oan Pier wurdt ek it tongbrekkerssechje "Bûter, brea en griene tsiis, wa't dat net sizze kin is gjin oprjochte Fries" taskreaun. Pier soe dat brûkt hawwe om nei te gean of de opfarrenden fan skippen wol Fries wiene. Wie dat net it gefal dan waarden se kylhelle en waard harren skip leechrôve.
Neffens de leginde droegen Pier en syn mannen de bút fan de plundere skippen ôf oan hartoch Karel fan Gelre, dy't stipe yn de striid tsjin de Hollanners tasein hie. Doe't bliken die dat Karel yn 1517 sels in machtsposysje yn Fryslân besocht te krijen, wie Pier sa teloarsteld dat hy him werom luts út de striid. Syn lêste jierren wenne hy yn Snits, dêr't hy op 28 oktober 1520 oan syn ein kaam.
De leginde wol hawwe dat ek syn bern fermoarde binne troch de Saksen. Hjir is sibbekundich ûndersyk nei dien, en it soe kinne dat syn soan Gerlof Piers it oerlibbe hat, en dat syn neikommelingen der ek hjoed de dei noch yn Nederlân en Amearika libje. Ek it ferstjerren fan syn dochter is foar in lettere datum optekene.
Yn it sintrum fan syn bertedoarp Kimswert stiet in stânbyld fan Pier Donia, makke troch Anne Woudwijk.
Greate Pier. Zie ook Johan van Selbach.
Grote Pier (1480? - 28 oktober 1520) is de naam waaronder Pier Gerlofs Donia als Fries vrijheidsstrijder (Schieringer) bekendheid heeft gekregen. Rond zijn figuur heeft zich een uitgebreide legendevorming voorgedaan en het is moeilijk te zeggen wat er van de verhalen over Grote Pier op waarheid berust en wat niet.
Donia werd in de tweede helft van de 15e eeuw geboren. In 1498 kwam Friesland in handen van Albrecht van Saksen en een paar jaar later probeerden de graven van Holland rechten op Friesland te laten gelden en ze vielen Friesland diverse malen aan, wat onder andere in de bezetting van Stavoren resulteerde.
Donia was aanvankelijk boer te Kimswerd. Toen zijn boerderij (de Donia-state te Kimswerd) in 1515 door Saksische troepen (de Zwarte Hoop) werd platgebrand, ontwikkelde hij zich tot een fel bestrijder van de Saksische en Hollandse bezetters. Onder zijn leiding opereerde een kapervloot op de Zuiderzee die Hollandse schepen en steden plunderde. Aan Donia worden een reusachtige gestalte en een bovenmenselijke kracht toegeschreven (zie de anekdote aan het einde van dit artikel). Donia wordt ook als bedenker van het schibbolet "Bûter, brea en griene stiis, hwa dat net sizze kin is gjin oprjuchte Fries." gezien. Hij zou dat hebben gebruikt om na te gaan of de opvarenden van schepen op de Zuiderzee wel Fries waren. Was dat niet het geval, dan zouden ze onverbiddelijk gekielhaald zijn, en werd hun schip geplunderd.
Volgens de legende droegen Donia en zijn mannen de buit van de geplunderde schepen af aan hertog Karel van Gelre, die steun in de strijd tegen de Hollanders had toegezegd. Een belofte van Karel was "Vrij en Fries zonder schatting en accijns". Toen bleek dat Karel in 1517 zelf een machtspositie in Friesland probeerde te verwerven, was Donia zo teleurgesteld, dat hij zich uit de strijd terugtrok. Zijn laatste jaren bracht hij door in Sneek, waar hij in 1520 in zijn bed overleed.
Overlevering
Eens kwamen vijf sterke mannen hem opzoeken om met hem te vechten, omdat ze van hem hadden gehoord en wilden weten of hij echt zo sterk was. Dus vroegen ze aan een boer die aan het ploegen was, of hij wist waar Grote Pier woonde. De boer pakte de ploeg bij het handvat, tilde hem op en wees naar een boerderij. "Daar woont hij, en hier staat hij", want het was Grote Pier zelf die daar ploegde. De vijf sterke mannen waren zo verbaasd, dat Pier de ploegstok pakte en ze tegen de grond sloeg. Tegen iedere man zei hij: "Val" en daarom heet deze plek nog steeds: Fivefal (vijfval).
Een vergelijkbaar verhaal wordt in Groningen verteld van Dubbele Arend van Meden. Ook zou Greate Pier veldslagen domineren met zijn reusachtige zwaard. Dit stalen slagzwaard, waar recentelijk een exacte replica van is gemaakt, was 2,15 meter lang en woog ruim 6 kilo. Volgens de overlevering kon hij met dit zwaard de hoofden van meerdere vijanden tegelijkertijd afhakken. De meeste andere strijders waren in theorie "slechts" in staat per slag één hoofd te scheiden van de romp. In de praktijk lag deze score waarschijnlijk nog lager en moesten minder getalenteerde strijders meerdere hakbeweginen maken alvorens het gewenste resultaat was bereikt. De hoge mate van efficiëntie die Grutte Pier tijdens veldslagen kon tentoonspreiden, verschafte hem een tactisch voordeel ten opzichte van zijn tegenstanders.
Achtergrond van de strijd van Greate Pier is de machtstrijd om Friesland. George van Saksen oefende de macht uit over Friesland. Zijn 'Zwarte Hoop' trok plunderend door Friesland en verwoestte de boerderij van Pier (Donia-state, Kimswerd, dus niet te verwarren met de Doniastate bij St. Nicolaasga). Pier zwoer wraak op de Saksers en de Bourgondiërs (aan wie George van Saksen later Friesland had verkocht - Karel V). Hij vertrouwde op uitspraken van Karel van Gelre (Vrij en Fries zonder schatting en accijns). Toen bleek, dat Karel slechts uit eigenbelang handelde, trok hij zich terug in Sneek, waar hij kort daarna overleed. Pier Gerlofs Donia has reference number 7173. Pier Gerlofs Donia was a Boer te Kimswert.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Tyedt Gerlofs Donia
F, #7095, b. about 1475
Parents
Biography
Tyedt Gerlofs Donia was born about 1475. Anne Pybesz and Tyedt Gerlofs Donia were married in 1521 in Kimswerd. Tyedt Gerlofs Donia has reference number 7174.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Anne Pybesz
M, #7096, b. about 1475, d. about 1546
Biography
Anne Pybesz was born about 1475. He and Tyedt Gerlofs Donia were married in 1521 in Kimswerd. Anne Pybesz died about 1546. Anne Pybesz has reference number 7175. Anne Pybesz was a Boer.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Sybren Gerlofs Donia
M, #7097, d. before July 1537
Parents
Biography
Sybren Gerlofs Donia died before July 1537.
Zeer waarschinlijk is de zoon van Sybren de vrijheidsstrijder ""Grutte Wierd"" van Bolsward. Sybren Gerlofs Donia has reference number 7176.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Abbe Gerlofs Donia
M, #7098, d. before 1555
Parents
Biography
Abbe Gerlofs Donia died before 1555.
Abbe Gerlofs Donia has reference number 7177.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Gerlof Piers Donia
M, #7099, b. about 1505
Parents
Biography
Gerlof Piers Donia was born about 1505.
In 1525 minderjarig. Gerlof Piers Donia has reference number 7178.
| Last Edited | 11 October 2021 |
Wobbel Piers Donia
F, #7100, b. about 1505, d. 14 March 1571
Parents
Biography
Wobbel Piers Donia was born about 1505. She died on 14 March 1571.
Wobbel Piers Donia has reference number 7179.
| Last Edited | 11 October 2021 |